Osoby, które mają kłopoty z terminowym regulowaniem należności czynszowych, nie są w Jaworznie pozostawione bez pomocy. Miejski Zarząd Nieruchomości Komunalnych, we współpracy z Urzędem Miejskim oraz Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, proponuje najemcom kilka różnych form pomocy. Każdy zadłużony lokator - jeśli tylko wyrazi chęć - jest w stanie wybrać najlepszą dla siebie formę pomocy. Trzeba pamiętać o tym, że nawet najlepiej skonstruowany program pomocy okaże się bezużyteczny, jeśli chęci uczestnictwa w nim nie wyrazi zadłużona osoba.
- To absolutna podstawa, nikogo bowiem na siłę nie przymusimy do udziału w jakimkolwiek programie pomocowym - mówi Elżbieta Jach, zastępca dyrektora MZNK. - Pierwszą decyzją dłużnika zawsze jest postanowienie: tak, chcę sobie pomóc. Dopiero wówczas możemy rozmawiać o najlepszej dla takiej osoby formie pomocy. Bo każdy program nakłada na nią obowiązki, z którymi musi sobie poradzić.
Jedną z takich form pomocy jest funkcjonujący od czerwca 2006 roku Program Pomocy Osobom Zagrożonym Eksmisją, zwany popularnie "programem oddłużeniowym". Okazało się, że wprowadzone na terenie naszego miasta rozwiązania były na tyle innowacyjne, że przedstawiciele innych miast zaczęli dopytywać o szczegóły programu.
Program oddłużeniowy skierowany jest do rodzin, które z uwagi na trudną sytuację życiową mają zaległości czynszowe mogące w konsekwencji skutkować utratą mieszkania. Autorzy programu zaproponowali kilka form pomocy, jednakże już na wstępie założono, że nie będzie możliwości całkowitego umorzenia długu. Byłoby to społecznie niesprawiedliwe. Dlatego też najważniejszym elementem programu jest tzw. kontrakt socjalny z rodziną i jej deklaracja współpracy. Program to swoistego rodzaju „koło ratunkowe” dla osób, które są w naprawdę trudnej sytuacji, ale przede wszystkim chcą to zmienić i chcą podjąć współpracę. Należy pamiętać, że uczestnictwo w programie jest dobrowolne i można przystąpić do niego tylko jeden raz.
Program przewiduje cztery warianty pomocy:
- odstąpienie lub zawieszenie egzekucji komorniczej w przypadku przystąpienia do programu (w stosunku do osób, które posiadają egzekucję komorniczą wyłącznie z tytułu zaległości czynszowych),
- umorzenie 100% odsetek i 50% długu podstawowego osobom, które wnosić będą regularnie opłaty bieżące przez okres 24 miesięcy oraz uregulują w tym okresie co najmniej 10% zaległości,
- umorzenie 100% odsetek i 20% długu podstawowego osobom, które przeniosą się do lokalu o niższym standardzie w ramach zamiany z kontrahentem, warunkiem umorzenia jest wnoszenie opłat za lokal o niższym standardzie przez okres 12 miesięcy,
- umorzenie 100% odsetek osobom, które przez okres 12 miesięcy będą regularnie opłacać czynsz bieżący.
Dłużnicy najczęściej wybierają wariant 2. Od początku obowiązywania programu kontrakty socjalne zawarło 335 rodzin z czego 113 z nich nie zrealizowało postanowień programu i nie skorzystało z umorzenia należności głównej w wysokości 50% i odsetek w wysokości 100%. Do chwili obecnej, na podstawie uchwały Rady Miejskiej w sprawie określenia zasad, sposobu i trybu umarzania, odraczania i rozkładania na raty należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny przypadających miastu Jaworzno lub jego jednostkom podległym, określenia warunków dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną oraz wskazania organów lub osób uprawnionych do udzielania tych ulg, umowy w sprawie umorzenia zaległości pieniężnych podpisało 157 rodzin, z czego 18 w roku 2016. Łączna kwota umorzonych zaległości w roku 2016 wynosiła 811 635,75 zł i obejmowała 307 027,17 zł należności głównej oraz 504 608,58 zł tytułem odsetek. W związku z realizacją Programu w roku 2016, na pisemne wnioski osób/rodzin nim zainteresowanych MZNK wystawił 19 zaświadczeń o wysokości zadłużeń ciążących na mieszkaniach. Na ich podstawie na dzień 31 grudnia 2016r. kontrakty socjalne zawarto z 14 rodzinami.
Na bieżąco we współpracy z pracownikami Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaworznie prowadzone były czynności sprawdzające realizację zawartych kontraktów socjalnych. Program nadal realizują 34 rodziny.