W długi można wpaść z różnych powodów, a każda historia z jaką do Miejskiego Zarządu Nieruchomości Komunalnych zgłaszają się lokatorzy jest inna. Należy pamiętać, że osoby, które mają kłopoty z terminowym regulowaniem opłat, nie są w Jaworznie pozostawione bez pomocy. Gmina, w imieniu której działa Miejski Zarząd Nieruchomości Komunalnych, prowadzi kilka programów pomocowych, a także przyznaje wsparcie finansowe w postaci dodatków mieszkaniowych dla osób o niskich dochodach.

MZNK ma obowiązek ściągać należne opłaty od lokatorów mieszkań komunalnych i socjalnych. Jednak każdy przypadek jest inny. Być może któryś z domowników stracił pracę albo ciężko zachorował i dlatego rodzina nie płaci czynszu. Zaległości w opłatach zaczynają narastać, pojawiają się odsetki, w końcu groźba eksmisji.
Osoby z takimi problemami trafiają m.in. do pracowników MZNK lub bezpośrednio do Prezydenta Miasta, który w wyznaczony dzień przyjmuje mieszkańców. W trakcie takich spotkań mieszkańcom oferowane są różne formy pomocy. Zaproponowane rozwiązania mogą pomóc wyjść na prostą. Ale to, czy dana osoba z nich skorzysta zależy tylko od jej motywacji.

Warianty pomocy
Program pomocy osobom zagrożonym eksmisją (popularnie nazywany programem oddłużeniowym):

• osoba zadłużona na dzień 30 czerwca 2006 r. ma zaległości za okres co najmniej 6 miesięcy,
• lokator zawiera kontrakt socjalny z MOPS,
• przez okres obowiązywania kontraktu musi na bieżąco uiszczać wszelkie opłaty za mieszkanie (w tym rozliczenia za media) – kontroluje to pracownik socjalny,
• na czas obowiązywania kontraktu gmina wstrzymuje ewentualne postępowanie eksmisyjne oraz egzekucję komorniczą,
• do programu można przystąpić tylko raz,
• można zyskać do 100 proc. umorzenia odsetek i do 50 proc. umorzenia długu podstawowego.

Rozłożenie zadłużenia na raty:

• należy złożyć wniosek wraz z informacją o dochodach osiąganych przez wszystkie osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym,
• zadłużenie rozkładane jest na okres nie dłuższy niż 24 miesiące z zatrzymaniem naliczania odsetek lub proponowane są inne formy spłaty długu.

Praca za długi:

• osoba przystępująca do programu wykonuje proste prace dla gminy i odpracowuje dług,
• najczęściej są to prace porządkowe na terenach administrowanych przez MZNK,
• lokator przedstawia zaświadczenia potwierdzające trudną sytuacja finansową, w której się znalazł,
• do programu mogą przystąpić osoby, których zadłużenie nie przekracza kwoty 5 tys. zł,
• najemca musi posiadać tytuł prawny do lokalu.

Program rewitalizacji społecznej bloków socjalnych "Kompas":

• skierowany do osób mieszkających w blokach socjalnych,
• aktywizacja społeczna (organizacja wolnego czasu dzieci i młodzieży, bezpłatne korzystanie z ofert miejskich instytucji i organizacji pozarządowych),
• praca socjalna (konsultacje, mediacje, terapia, pomoc prawna - asystenci rodziny),
• działania profilaktyczno - wychowawcze (pedagog animator, poradnictwo specjalistyczne, warsztaty psychologiczne).

Dodatek mieszkaniowy i energetyczny
Inną formą pomocy są dodatki - mieszkaniowy i energetyczny, przyznawane przez Miejski Zarząd Nieruchomości Komunalnych. O dodatki mogą się ubiegać osoby o niskich dochodach, a drogi do pozyskania tej pomocy finansowej nie zamyka nawet fakt posiadania zaległości czynszowych. W ubiegłym roku gmina wypłaciła mieszkańcom Jaworzna dodatki mieszkaniowe w kwocie ponad 1 mln 800 tys. zł. Szczegółowo zasady przyznawania dodatków opisaliśmy na naszej stronie internetowej w zakładce "Dodatek mieszkaniowy i energetyczny".

Program oddłużeniowy
Najbardziej rozpowszechniony jest Program pomocy osobom zagrożonym eksmisją nazywany popularnie programem oddłużeniowym. Skierowany jest do osób, które na dzień 30 czerwca 2006 roku posiadały zaległości w opłatach czynszowych za okres co najmniej 6 miesięcy. Rodzina, która zdecyduje się na przystąpienie do tego programu podpisuje kontrakt socjalny, w którym zobowiązuje się do regularnego spłacania zaległości oraz uiszczania bieżących opłat czynszowych. W zamian może uzyskać korzyść w postaci częściowego umorzenia długu. W trakcie realizacji programu zostaje zawieszona procedura eksmisji z zajmowanego przez rodzinę mieszkania.

Najczęściej wybieranym przez osoby zadłużone wariantem programu jest umorzenie 100 proc. odsetek i 50 proc. długu podstawowego. Warunkiem realizacji tego jest wnoszenie regularnie opłat bieżących przez okres 24 miesięcy oraz uregulowanie w tym okresie co najmniej 10 proc. zaległości.

Pozostałe warianty programu pozwalają na:

• umorzenie 100 proc. odsetek i 20 proc. długu podstawowego osobom, które przeniosą się do lokalu o niższym standardzie (warunkiem umorzenia jest wnoszenie opłat za lokal o niższym standardzie przez okres 12 miesięcy),
• umorzenie 100 proc. odsetek osobom, które przez okres 12 miesięcy będą regularnie opłacać czynsz bieżący,
• odstąpienie lub zawieszenie egzekucji komorniczej w przypadku przystąpienia do programu (w stosunku do osób, które posiadają egzekucję komorniczą wyłącznie z tytułu zaległości czynszowych).

Pracownicy Miejskiego Zarządu Nieruchomości Komunalnych we współpracy z pracownikami Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej na bieżąco kontrolują comiesięczne wpłaty osób uczestniczących w programie. Pozwala to na szybką weryfikację i zniwelowanie błędów dotyczących zarówno uiszczania bieżących opłat jak i spłaty rat. W konsekwencji takie sprawdzenie postępów jeszcze bardziej motywuje uczestników programu do terminowego wnoszenia opłat.

Motywacja jest bardzo ważna i potrzebna, ponieważ do programu oddłużeniowego można przystąpić tylko raz, a brak wpłat lub brak zmniejszenia zadłużenia o 10 proc. powoduje odmowę umorzenia. W 2017 roku program zakończyło pozytywnie 20 osób, a 8 kolejnych podpisało kontrakty.