Jaworzno stawia na zielone!

Za nami warsztaty oraz debata, podczas których eksperci, społecznicy, działkowcy, uczniowie jaworznickich szkół i mieszkańcy dyskutowali m.in. o tym, co można zrobić, by Jaworzno było jeszcze lepszym miejscem do spędzania wolnego czasu oraz jakie atrakcje powinny powstać w mieście. Rozmawiano również o tym, czego oczekują jaworznianie oraz jak w projektowanie terenów zielonych włączają się mieszkańcy.

Dzisiejsze spotkanie z cyklu "Miasta Idei" poświęcono tematyce zieleni w mieście. Warsztaty prowadził Rafał Stefański i wzięło w nich udział ponad 20 osób. Mieszkańcy pracowali w grupach, zapisywali swoje wnioski na kartkach, które następnie powieszono na tablicach i mapie Jaworzna. Okazało się, że mieszkańcy są dumni z takich miejsc jak GEOsfera, Park Gródek czy Dolina Żabnika. Podkreślano też, że ważne są ogródki działkowe - to miejsca z dużym potencjałem. Mieszkańcy wskazali również potrzebę budowy tzw. parków kieszonkowych oraz nasadzeń drzew przy ulicach i chodnikach, by dawały cień i wyznaczały osie komunikacyjne. Prezentacja z warsztatów do pobrania poniżej.

Następnie odbyła się debata, podczas której dyskutowano o roli zieleni w mieście oraz o tym, jak rozwijać rekreację. Naszych gości zapytaliśmy, dlaczego miasta powinny inwestować w zieleń, jakie są z tego korzyści, jakie są ograniczenia i jakie projekty są godne naśladowania, a czego lepiej unikać. Rozmawialiśmy także o tym, jak w projektowanie terenów zielonych można włączyć mieszkańców i jak godzić różne interesy.

W debacie, która odbyła się na terenie Ośrodka Edukacji Ekologiczno-Geologicznej "GEOsfera", udział wzięli Paweł Silbert - prezydent Jaworzna, Miłosz Stec - wiceprezydent Tychów, Robert Skitek - architekt, Witold Szwedkowski, - psycholog, dr Paweł Kojs - dyrektor Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie oraz Izabela Lach - architekt krajobrazu - GEOsfera Jaworzno.

***

Przypomnijmy, Jaworzno jest jednym z miast, które inwestuje w zieleń i rekreację. To tu zrodził się stale realizowany pomysł budowy siedmiu rynków w całym mieście, tak by każda dzielnic miała dobrą przestrzeń publiczną, to tu właśnie powstaje ogromny wodny plac zabaw oraz "kieszonkowy" park. Ten ostatni zaplanowano na niewielkiej działce przy ul. Grunwaldzkiej w samym centrum miasta.

Zmieni się też Park Podłęże. Miasto zdobyło 2,3 miliona złotych unijnego dofinansowania. Zgodnie z umową odnawianie parku musi się zakończyć do 2020 roku. Co ważne park mieni się dzięki inicjatywie mieszkańców. To mieszkańcy Podłęża podczas warsztatów wymyślili jak ma on wyglądać. Potem szczegóły zaprojektowali architekci. Już dziś wiadomo, że pojawią się tu m.in. nowe ławki, leżaki oraz altany. Przybędzie też zieleni, powstanie teren do minigolfa, ścieżka sensoryczna, wybieg dla psów, pergole, hamaki. Prace rozpoczną się jeszcze w tym roku.

Jaworzno stało się też sławne za sprawą przemiany dawnego kamieniołomu, znanego dziś jako GEOsfera. Nikt w najśmielszych nawet oczekiwaniach nie przewidywał, że już w ciągu pierwszego roku od otwarcia ośrodka (maj 2014), odwiedzi go ponad 50 tys. osób. Rok później GEOsfera zdobyła tytuł Najlepszej Przestrzeni Województwa Śląskiego w plebiscycie internautów.  Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej wrósł do tego stopnia w krajobraz Jaworzna, że nikt już nie pamięta, że decyzja władz, by ubiegać się o dofinansowanie unijne na jego utworzenie budziła kontrowersje. Projekt traktowany był przez niektórych jako "fanaberia władzy". Dziś to miejsce odwiedzają tłumy mieszkańców Jaworzna i okolicznych miast.

- To nie była fanaberia, tylko świadomość, że mieszkańcy oprócz dróg, kanalizacji, infrastruktury technicznej potrzebują dobrze zagospodarowanych miejsc do spędzania wolnego czasu. Miejsc, które chętnie się odwiedza, gdzie można zaprosić gości. Zarzucano mi kiedyś, że stawiam tylko na budowę dróg, później mówiono, że przekształcam Jaworzno w miasto-sypialnię, a potem że mamy zanadto "futurystyczne" plany. Mnie i moim współpracownikom zależy, żeby Jaworzno było miastem, w którym po prostu dobrze się mieszka, do którego chętnie się wraca i które ma coś do zaoferowania swoim mieszkańcom. Wygodne i bezpieczne drogi, dobrze zorganizowany transport publiczny, nowe mieszkania, miejsca do wypoczynku i rekreacji są właśnie elementami tego programu. Na tym polega zrównoważony rozwój - mówi Paweł Silbert, prezydent Jaworzna.

Do pewnego stopnia historia GEOsfery powtarza się w przypadku Parku Gródek. Kiedyś miejsce przemysłowego wydobywania dolomitu i wysypisko odpadów komunalnych. Dzisiaj krajobrazowo-przyrodnicza perełka Jaworzna, która już wkrótce będzie mieć szansę uzyskania statusu Ogrodu Botanicznego "Arboretum". Dawne wysypisko wypełniono tysiącami ton iłów z jaworznickiej kopalni, aby je uszczelnić i zapobiec przenikaniu do odpadów wód gruntowych i opadowych. Następnie wysypano tu tysiące ton materiału rekultywacyjnego pozyskanego z wykopów pod fundamenty nowego bloku energetycznego nieodległej elektrowni. W efekcie tam, gdzie niegdyś składowano śmieci z całego miasta, wkrótce zakwitnie tradycyjna kwietna łąka. W efekcie rekultywacji wysypiska i zagospodarowania kamieniołomu Gródek mieszkańcy zyskali zupełnie nowy miejsce rekreacji i odpoczynku.

W mieście przez ostatnie dwa lata trwała intensywna rekultywacja hałdy "Piłsudski", która niedługo stanie się miejsce rekreacji. Atrakcją będzie tu m.in. tor saneczkowy długości prawie 700 m, niewykluczone że będzie sztucznie naśnieżany, tak by można było z niego korzystać w większą ilość dni. W planie jest również zagospodarowanie zielonego obszaru między hałdą a Starą Hutą. W leśnym zagajniku pojawią się alejki, ławeczki, elementy małej architektury. Hałda do niedawna odstręczała swym wyglądem i przygnębiała całkowitą bezużytecznością.

To tylko niektóre przykłady inwestycji w zieleń w Jaworznie. W ten sposób nie do poznania zmienia się całe fragmenty miasta. Przecież jeszcze niedawno w centrum działała kopalnia Kościuszko. Miasto przejęło jej tereny, a potem część sprzedało. Powstała galeria handlowa, ale obok miasto zadbało o stworzenie jaworznickich plant. Wyrównano teren, wytyczono aleje, zasadzono 200 drzew i ponad 2,5 tys. krzewów. Na koniec zbudowano makietę historycznej kopalni "Jacek - Rudolf" oraz plac zabaw.

Źródło: http://katowice.wyborcza.pl