W czwartek, 19 grudnia radni uchwalili budżet miasta na 2020 rok. Zarówno z pierwszych zapowiedzi, jak i ogólnego stanu finansów w samorządach zapowiada się bardzo trudny rok. Prezydent, by zapewnić finansowanie zadań i zrównoważyć budżet dokonał ograniczeń wydatkowych w miejskich jednostkach, instytucjach kultury i wydziałach Urzędu Miejskiego. Dokonane cięcia pozwoliły zbilansować budżet, a pomimo coraz trudniejszej sytuacji, finansowana będzie kontynuacja ważnych zadań społecznych i infrastrukturalnych.

Dochody budżetowe

Na 620 mln i 800 tys. zł zaplanowano wpływy do jaworznickiego budżetu w roku 2020. Na wspomnianą kwotę składać się będą dochody bieżące w wysokości 568 924 116 zł oraz dochody majątkowe, które wyniosą 51 875 884 zł. Wśród najważniejszych źródeł dochodu w nadchodzącym roku należy wymienić: dochody własne gminy, które zaplanowano na ponad 170 mln zł (wzrost o niemal 18 mln zł w porównaniu do roku 2019); dotacje celowe otrzymane z budżetu  państwa, które wyniosą 133 mln zł, subwencje ogólne z budżetu państwa (ponad 105 mln zł).

- Mimo, że planowany budżet przekracza 620 milionów złotych, faktycznie jest dużo trudniejszy niż ten na rok 2019. 80 milionów zł, które mocno winduje dochody gminy zasilają w całości środki na wypłaty 500 + i 300 +, które to jako miasto tylko redystrybuujemy do rodzin objętych programami - wyjaśnia Paweł Silbert, prezydent Jaworzna.

Udziały miasta we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych będą w nadchodzącym roku niższe niż w obecnym i wyniosą ponad 145 mln zł. Dotacje celowe w ramach programów finansowanych z udziałem m.in. środków europejskich będą niższe o niemal 10 mln w porównaniu do 2019 roku i wyniosą ponad 41 mln zł. Udziały we wpływach z podatku CIT wyniosą 13 mln, o milion zł więcej niż obecnie. Natomiast dochody własne powiatu wyniosą niemal 10 mln, co oznacza, że będą o ponad 1,7 mln zł niższe niż tegoroczne. Do budżetu miasta na 2020 rok nie wpłyną pieniądze z podatku za wybudowanie nowego bloku energetycznego. Według zapowiedzi spółki Tauron Nowe Jaworzno uruchomienie bloku nastąpi dopiero w przyszłym roku, co będzie skutkowało naliczeniem podatku od nieruchomości dopiero na 2021 rok.

- Niestety udziały gminy w podatku PIT będą nieco niższe, niż te planowane na rok 2019, a konieczne do pokrycia wydatki rosną w zastraszającym tempie. Dramatycznie wysoko i mocno rosną koszty usług i wykonawstwa zewnętrznego. Niemal każdy przetarg kończy się oczekiwaniem znacznie większych pieniędzy, niż gmina może na nie przeznaczyć - podkreśla prezydent Silbert.

Wydatki w nowym budżecie

Wzrost dochodu pójdzie w parze ze zwiększonymi wydatkami. W przyszłym roku miasto będzie musiało wydać o niemal 24 mln zł więcej niż w obecnym - ponad 605,5 mln zł. Wpływ na to ma przede wszystkim sukcesywny wzrost wydatków bieżących, rosnące koszty usług, wysokie ceny przetargowe - taka tendencja utrzymuje się od lat. Wydatki majątkowe będą nieznacznie niższe, niż w roku 2019. Najważniejsze koszty, jakie poniesiemy w przyszłym roku, to: wydatki na obsługę i zadania  jednostek budżetowych w tym wynagrodzenia i utrzymanie oświaty w kwocie ponad 358 mln zł (w tym: wynagrodzenia i składki od nich naliczane w kwocie ponad 211 mln zł oraz wydatki związane z realizacją zadań statutowych - ponad 147 mln zł). Pozostałe wydatki to dotacje na zadania bieżące, świadczenia na rzecz osób fizycznych. Obsługa długu publicznego wyniesie 5,1 mln zł, na wydatki związane z programami finansowanymi z udziałem środków unijnych przewidziano niemal 4 mln zł - takie finansowanie wystarczy, by skorzystać jeszcze na realizacji ostatnich projektów w kończącej się perspektywie unijnej.

- Zupełnie dramatycznie rosną za to wydatki na oświatę. Te będą wynosić już ponad jedną trzecią całości środków budżetowych, a w projekcie budżetu nie ma jeszcze ujętych, podobno zaplanowanych przez rząd, podwyżek dla nauczycieli w roku 2020. Niestety subwencja oświatowa (ekstra pieniądze od rządu) w coraz mniejszym stopniu pokrywa ponoszone wydatki - zaznacza prezydent Paweł Silbert.

Po stronie samorządu jest również podwyższenie płac minimalnych, a warto tu wspomnieć, że płaca całkiem sporej grupy ludzi pracujących w miejskich jednostkach jest właśnie na poziomie bliskim płacy minimalnej. Mimo bardzo pesymistycznych prognoz, Prezydent Miasta przedłożył projekt budżetu, w którym stara się utrzymać wszystkie, ważne dla miasta wydatki, te obligatoryjne i te, które podtrzymują komfort życia w mieście.

Bez nowych zobowiązań

Niestety, przy takich prognozach trudno planować nowe, kolejne i potrzebne nam wszystkim inwestycje. Dlatego te, które będą, w większości są kontynuacją zadań wieloletnich.

- Mimo tej trudnej sytuacji miasto stawia na rozwój, widząc różne obszary do zagospodarowania. Zmieniane jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, dzięki któremu uwolnione zostaną nowe tereny pod inwestycje i budownictwo mieszkaniowe - zaznacza prezydent Paweł Silbert. - Prowadzone są również intensywne działania mające na celu pozyskanie dodatkowych środków ze sprzedaży terenów gminnych. Samorząd liczy także, że zaprocentuje współpraca z Katowicką Specjalną Strefą Ekonomiczną w pozyskiwaniu nowych inwestorów.

Pomimo niższego poziomu wzrostu dochodów, niż przewidywany, przy równoczesnym wzroście wydatków, niezbędnych do sfinansowania zadań gminy, opracowano budżet, w którym nie przewiduje się zobowiązań, jak kredyty czy obligacje. Ważnym elementem budżetu są wyższe wpływy z tytułu podatków od nieruchomości i środków transportowych, które i tak nie rekompensują wzrostu kosztów z tytułu realizowanych przez miasto zadań. Czeka nas więc trudny rok, jednak urzędnicy zapewniają, że będą robić wszystko, aby zrealizować zaplanowane na 2020 r. zamierzenia.

Budżet 2020: Zdrowie i programy profilaktyczne

Jaworznicki Szpital Wielospecjalistyczny może liczyć na wsparcie finansowe Gminy. Co roku budżet jednostki zasilany jest milionami złotych. Nie inaczej będzie w przyszłym roku - do Szpitala trafi 2,3 mln zł. Pieniądze przeznaczane są na remonty oddziałów, zakup sprzętu oraz stanowią wkład własny do projektów dofinansowanych z zewnątrz. Dzięki wsparciu pieniędzmi budżetowymi, od 2015 roku w szpitalu wyremontowane zostały oddziały Anestezjologii i Intensywnej Terapii oraz Neurologii, zaadoptowano pomieszczenia I piętra Szpitala pod działalność Oddziału Urologii i Onkologii Urologicznej, a także zakupiony został sprzęt ratujący życie i zdrowie. Ponadto miasto dofinansowało zakup mammografu cyfrowego i aparatu USG do pracowni mammografu i pracowni USG oraz duodenoskopu do pracowni endoskopii, a także przebudowę wraz ze zmianą sposobu użytkowania Poradni Specjalistycznych. Na ten cel w latach 2015-2019 miasto przeznaczyło 12,3 mln zł.

W nowym budżecie znajdą się również pieniądze na sfinansowanie programów kompleksowej terapii, opieki i pielęgnacji dzieci niepełnosprawnych; opieki geriatrycznej oraz szczepień profilaktycznych, prezydent przeznaczy 1,22 mln zł.

Budżet 2020: Żłobki, dopłaty i nowe przedszkole

Po konsultacjach z młodymi rodzicami, dwa lata temu prezydent Paweł Silbert zdecydował o dopłatach do niepublicznych żłobków i klubików dziecięcych. Kwota wsparcia została ustalona na poziomie 300 zł dla każdego dziecka. Od początku funkcjonowania programu, miasto przeznaczyło na ten cel już ponad 715 tys. złotych. Nowa forma wsparcia rodzin spowodowała, że w mieście uruchomiono nowe, prywatne punkty opieki nad dziećmi. Zarówno miejski żłobek na Podwalu, powstający publiczny żłobek dla kolejnych kilkudziesięciu dzieci na Podłężu oraz dopłaty do niepublicznych miejsc opieki nad maluchami zyskują finansowanie w nowym budżecie na 2020 rok.

Roczne koszty utrzymania żłobka dla 30 dzieci to 1,3 mln zł. Finansowane będą również inne działania objęte programem "Jaworzno Wspiera Rodziny".

- Po niemal półtora roku działania żłobka mogę potwierdzić, że współpraca z miastem jest na świetnym poziomie. Mamy bardzo dobre wyposażenie i możliwości finansowe takie, że mogłam sobie pozwolić na zaopatrzenie żłobka nie tylko w zwykłe, ale też specjalistyczne zabawki np. służące do ćwiczeń motoryki małej i dużej. Mamy bardzo dużo pomocy dydaktycznych, a dzieci u nas są pod bardzo dobrą opieką - mówi Elżbieta Orzechowska-Filipczyk, dyrektor Żłobka Miejskiego. - Co ważne, z jakąkolwiek prośbą zwróciłam się do Pani Prezydent, nigdy nie otrzymałam negatywnej odpowiedzi. Mogę powiedzieć, że jako dyrektor, mam poczucie, że jesteśmy dla miasta ważni.

Od września 2020 roku do użytku oddane zostanie zupełnie nowe Przedszkole Miejskie Nr 24 w osiedlu Łubowiec. Przedsięwzięcie polega na rozbudowie i przebudowie Przedszkola, w ramach projektu przewidziano szereg prac budowlanych (nowe konstrukcje, wymianę instalacji elektrycznych, instalacji sanitarnych, systemu ogrzewania i wentylacji, zagospodarowanie terenu, w tym realizację placu zabaw) oraz zakup wyposażenia do sal, rehabilitacji, czy kuchni i nagłośnienia. W wyniku realizacji przedsięwzięcia zwiększy się liczba miejsc w przedszkolach na terenie Gminy. Obiekt zostanie przystosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, stworzenie warunków dla rozwoju edukacji przedszkolnej dla dzieci z niepełnosprawnościami (szczególnie autyzm i zespół Aspergera). Wartość prac to ok. 10 mln zł, z czego środki z Unii Europejskiej stanowią ponad 1,5 mln zł. Aktualnie Gmina stara się o podwyższenie kwoty dofinansowania

Budżet 2020: Wsparcie dla seniorów - nowy Klub

Kontynuowany jest miejski program "Jaworzno Przyjazne Seniorom". W przyszłym roku otwarty zostanie nowy Klub Seniora, na ten cel pozyskano dofinansowanie z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w wysokości 150 tys. zł. Klub powstaje w Pawilonie Słoneczna przy ul. Glinianej na Podwalu (w pasażu nowego wieżowca JTBS) i będzie przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Klub ma służyć mieszkańcom Jaworzna, którzy ukończyli 60 lat, nieaktywnym zawodowo, którzy na co dzień zmagają się z samotnością. Dalsze finansowanie zapewniony ma również pierwszy Klub Seniora przy ul. Matejki.

- Jako Rada Seniorów mamy ciągły kontakt z władzami miasta, czujemy że nasze ewentualne uwagi są zawsze uważnie wysłuchane. Klub seniora, który został otwarty na Osiedlu Tadeusza Kościuszki cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem i uznaniem seniorów. Czekamy już z niecierpliwością na nowy, który powstaje w pawilonie JTBS "Słoneczna" - mówi Zofia Orzechowska, przewodnicząca jaworznickiej Rady Seniorów. - Cieszą nas też świetnie przygotowane imprezy, jak Tydzień Seniora. Bardzo spodobała się również możliwość pozyskania darmowych biletów wstępu na basen czy uczestniczenia w zajęciach gimnastycznych. Wyraźnie widać, że seniorzy są tymi inicjatywami zainteresowani, ale widać też przede wszystkim, że miasto interesuje się seniorami, a oferta dla nas jest bogata i ciekawa. W Jaworznie seniorzy są niesłychanie aktywni, a miasto bardzo dba o to, by było to dobre miejsce dla osób starszych - dodaje.

Budżet 2020: Ochrona środowiska

Kolejny rok mieszkańcy będą mogli skorzystać z dotacji do 3 tys. zł na wymianę źródeł ciepła. Miasto na ograniczenie niskiej emisji przeznaczy 750 tys. zł. Utrzymany zostanie również punkt konsultacyjny programu „"Czyste Powietrze", który został utworzony na podstawie porozumienia z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Od lat mieszkańcy mogą skorzystać z dopłat i usługi podłączenia do kanalizacji, w przyszłym roku zaplanowane środki na ten cel wyniosą 400 tys. zł.

Mieszkańcy będą mogli skorzystać również z dopłaty do usuwania azbestu, w 2020 roku kwota wyniesie 210 tys. zł. i jest wyższa o 62 tys. zł. w porównaniu do ubiegłego roku. 123 tys. zł. zostanie przeznaczone na działania związane z opieką m.in. nad bezdomnymi zwierzętami, ich czipowaniem i dokarmianiem - kwota wzrosła o tysiąc złotych w porównaniu do 2019 roku.

Budżet 2020: Pieniądze dla klubów sportowych

Wsparcie otrzymają także jaworznickie kluby sportowe, tym razem do podziału przeznaczona jest pula w kwocie 950 tys. zł. Przez lata, za środki wynoszące ok. 1 miliona złotych, możliwe jest szkolenie dzieci, młodzieży, opłacenie wyjazdów na obozy sportowe, udział w rozgrywkach i turniejach jaworznickich drużyn. Zadanie jest zupełnie fakultatywne, jednak mimo trudniejszej sytuacji budżetowej, pieniądze z miasta znów zasilą kluby. Rokrocznie rozrasta się również baza sportowa, a co z tym związane rosną koszty utrzymania, napraw i przeglądów.

- O współpracy z miastem mogę mówić zarówno z perspektywy pracy w poprzednim klubie Akademia 2012 jak i w obecnym - Victoria 1918 Jaworzno. Jesteśmy zadowoleni z poziomu dofinansowania. Co istotne, poza dotacją z miasta staramy się pozyskać środki z różnych innych źródeł, m.in. z Ministerstwa Sportu i Turystyki i pozostałych dotacji zewnętrznych. Staramy się też nawiązywać współpracę z przedsiębiorcami. Uważamy współpracę z miastem za dobrą i ciągle pracujemy nad tym, żeby sport w naszym mieście rozwijał  się we właściwym kierunku - zaznacza Nikodem Motyka, prezes zarządu stowarzyszenia Victoria 1918 Jaworzno.

Budżet 2020: Ruszyły konkursy dla organizacji pozarządowych

Gmina już w ostatnim kwartale ogłosiła pierwsze konkursy na realizację zadań przez organizacje pozarządowe. Wraz ze środkami przydzielanymi przez GKRPA, w puli pojawia się ponad 2 mln zł, które trafią do jaworznickich stowarzyszeń, fundacji, instytucji zajmujących się pomocą społeczną i zdrowiem. Po ogłoszonych konkursach zaznaczyły się priorytety - w związku z rosnącymi kosztami wynagrodzeń i usług opiekuńczych, więcej pieniędzy trafi do instytucji, schronisk zajmujących się opieką nad seniorami, niepełnosprawnymi, potrzebującymi. Ponadto 610 tys. zł zostało przeznaczonych na szeroko rozumiane przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym. Rusza również jeden z ważniejszych programów profilaktycznych realizowany przez ZLO i finansowany przez Gminę - mający kompleksowo zająć się  zdrowiem psychicznym dzieci.

- Mam duże doświadczenie pracy w Gminnej Radzie Działalności Pożytku Publicznego. Byłem jej członkiem w poprzedniej kadencji, a w tej pełnię funkcję przewodniczącego. Mogę z całą pewnością z tej perspektywy powiedzieć, że mamy zawsze bardzo duże wsparcie ze strony Urzędu Miasta. Rada pełni funkcję konsultacyjną i opiniotwórczą, inicjuje również współpracę między organizacjami pozarządowymi w mieście. Czujemy, że przedstawiciele władz miasta wsłuchują się w nasz głos - zapewnia Łukasz Michael, który od wielu lat działa na rzecz osób starszych i potrzebujących w naszym mieście. - To natomiast, że miasto wymiernie wspiera organizacje pozarządowe widać na przykładzie Stowarzyszenia Nasza Przystań, w którym działam. Prowadzimy dwa domy: Dzienny Dom Pomocy Społecznej oraz Dom Dziennego Pobytu Senior Plus 60 i jesteśmy ośrodkami wsparcia finansowanymi z budżetu Gminy Miasta Jaworzna. To dzięki temu finansowaniu możemy już od wielu lat aktywnie działać na rzecz jaworznickich seniorów i osób potrzebujących - podkreśla.

Budżet 2020: Kontynuacja największych inwestycji

Kolejne dwa lata będą stały pod znakiem wykonania i dokończenia rozpoczętych inwestycji, w budowie są duże projekty, na łączną kwotę ponad 100 mln zł. Doskonałym przykładem jest projekt modernizacji Sosiny, który rozpoczął się w 2018 r., a w 2021 r. Sosina i jej otoczenie powinny być już pełni ukończone i służyć mieszkańcom do wypoczynku i aktywności - wartość kontraktów to prawie 34 mln zł, w tym ponad 20 mln zł pozyskanych zostało ze środków europejskich. Za ponad 6 mln zł odmieni się oblicze Parku Podłęże - aktualnie trwają prace budowlane. Park już w 2020 roku nabierze kształtu jaki nadali mu w projekcie społecznym mieszkańcy.

Po przeprowadzonej termomodernizacji Hali Widowiskowo-Sportowej w centrum, trwa rewitalizacja otoczenia obiektu. Prace kontynuowane są również w środku, gdzie kompleksowo wymieniane są instalacje elektryczne, przeciwpożarowe, a wkrótce remontem objęte zostaną toalety, hol i pozostałe pomieszczenia, by pod koniec 2020 roku oddać mieszkańcom w pełni zmodernizowaną i funkcjonalną halę. Projekt warty ok. 10 mln zł i dofinansowany z UE kwotą ponad 5,3 mln zł dotyczył modernizacji energetycznej budynku, natomiast prace prowadzone w otoczeniu i wewnątrz hali wymagają nakładów ze środków własnych gminy.

Z dofinansowaniem z rządowego Funduszu Dróg Samorządowych rozpocznie się przebudowa ulicy 11 Listopada, wraz z nowym rondem i włączeniem do obwodnicy. Zabezpieczone środki na wkład własny pomogą w pozyskaniu dofinansowań do przebudów kolejnych dróg w mieście.

Budżet 2020: Bezpieczeństwo

Tak jak w poprzednich latach, prezydent Paweł Silbert we współpracy z policją, strażą pożarną i jednostkami ochotniczych straży pożarnych będzie realizował programy modernizacyjne poprawiające bezpieczeństwo. Sfinansowane zostaną dodatkowe patrole policyjne w kwocie 200 tys. zł., wymieniane będą kolejne wozy strażackie. Przez pięć lat trwania programu zakupionych zostało 7 wozów strażackich za co miasto zapłaciło ponad 2,8 mln zł. oraz wyremontowane zostały siedziby OSP Osiedle Stałe, Długoszyn i Byczyna za kwotę blisko 1 mln 150 tys. zł. Program jest już w ostatniej fazie realizacji - łącznie gmina przeznaczyła ponad 4,1 mln zł na poprawę bezpieczeństwa i wyposażenie jednostek OSP.