Aktualne działania związane z zapobieganiem pojawiania się dzików w mieście

Wydział Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności Urzędu Miejskiego w Jaworznie podjął w tym roku dodatkową współpracę z Kołem Łowieckim "Słonka" w celu wypracowania innego sposobu działania i wyprowadzenia dzików z terenów zabudowanych. 27 lipca 2021 r. została podpisana umowa Gminy z Kołem, która zobowiązała "Słonkę" do wybudowania poza terenem miejskim (na trasach podejść dzików) karmisk (nęcisk) sanitarnych, do których dziki są wabione. W ramach umowy wykonano także pełny limit założonego odstrzału, to znaczy 50 sztuk. Pomimo wyczerpania limitu, współpraca jest kontynuowana - działania Koła trwają nadal, a "Słonka" dokonuje odstrzału w uzgodnionych miejscach. Do 20 grudnia br. w wymienionych nęciskach odstrzelono ponadplanowo 32 dziki.

Należy zaznaczyć, iż pierwszy okres obowiązywania umowy Słonka poświęciła na przygotowanie karmisk (budowa, oznaczenie, zakup wysiadek i kukurydzy oraz nęcenie dzików). W okolicach większych osiedli mieszkaniowych (Łubowiec, Osiedle Stałe, Gigant, Podwale, Śródmieście, Skałka) powstało 10 takich nęcisk, a regulowany, bezpieczny odstrzał zaczął się na przełomie września i października. W umowie, która obowiązywała do 30 listopada 2021 r., wykonano pełny limit założonego odstrzału, to znaczy 50 sztuk. Pomimo wyczerpania limitu dodatkowa współpraca jest kontynuowana.

Do Wydziału ZK wpływają obecnie pojedyncze zgłoszenia tylko z Osiedla Stałego, w związku z tym Słonka zorganizowała dodatkowe nęcisko w okolicach ul. Storczyków i Długoszyńskiej, gdyż to z tamtego rejonu dziki wchodzą na teren Osiedla Stałego. Gmina otrzymała zapewnienie od Głównego Łowczego KŁ "Słonka", że odstrzał będzie prowadzony do skutku.

Poprawę sytuacji widać również po zgłoszeniach mieszkańców do Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego w Jaworznie o stadach dzików z obwodu łowieckiego Koła Słonka. W czerwcu 2021 r. takich zgłoszeń było 41, w lipcu - 23, sierpniu - 26, wrześniu - 24, październik - 13, listopad - 17, do 20 grudnia 2021 r. takich zgłoszeń było 9.

Zgłoszenia o dzikach z obwodu łowieckiego Koła Słonka w 2021 r.:

• styczeń - 7
• luty - 2
• marzec - 12
• kwiecień - 13
• maj - 24
• czerwiec - 41
• lipiec - 23
• sierpień - 26
• wrzesień - 24
• październik - 13
• listopad - 17
• do 20 grudnia 2021 r. - 9

***

W związku z tym, że w przestrzeni publicznej pojawiają się również inne pomysły i propozycje, w tym usypiania i przewozu dzików w tereny leśne, przypominamy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami działania polegające na odławianiu i wywożeniu dzików z terenu miast są prawnie zabronione. § 12 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. 2021 poz. 1485) oraz art. 45 Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiającego szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń, wprowadzono m.in. na całym terytorium każdego państwa członkowskiego zakaz przemieszczania dzikich świń.

Większości z nas dzik kojarzy się głównie z obecnością na terenach leśnych. Niestety, w Jaworznie, podobnie jak w licznych innych polskich miastach, zwierzęta te można spotkać na terenie osiedli mieszkaniowych.  Należy podkreślić, że zgodnie z Prawem łowieckim, gospodarką zwierzyną leśną, w tym odstrzałem dzików, zajmują się koła łowieckie z danego terenu i czynią to pod nadzorem administracyjnie przyporządkowanych nadleśnictw. To koła łowieckie mają obowiązek podejmować takie działania, aby skutecznie ograniczać wchodzenie dzikich zwierząt na tereny zamieszkałe przez ludzi. Zarówno koła, jak i nadleśnictwa, są instytucjami w pełni niezależnymi od Prezydenta Miasta.

Dostrzegając skalę problemu Gmina podejmuje szereg działań mających na celu bezpieczeństwo mieszkańców. Są to m.in.:

1. Stały monitoring zgłoszeń i odstrzałów.
2. Dofinansowanie działalności kół łowieckich w zakresie zorganizowania polowań interwencyjnych; zakupu dodatkowej karmy; organizacji dodatkowych żerowisk i poletek zaporowych na obszarach leśnych. Na ten cel wydatkowano kilkadziesiąt tysięcy z budżetu miasta.
3. Zakup preparatów, które swym zapachem odstraszają zwierzęta. Jedno z kół łowieckich rozsypało preparat w okolicach nawiedzanych przez dziki, tworząc pas ochronny na skraju terenów zalesionych.
4. Ustalenia z kołami łowieckimi dotyczące zwiększenia liczby odstrzału dzików w ciągu najbliższych kilku lat.
5. Kampanie informacyjne dotyczące zakazu dokarmiania dzików. Pamiętajmy, że jednym z powodów podchodzenia dzikich zwierząt pod ludzkie domostwa jest właśnie ich dokarmianie. Urząd w lokalnych mediach oraz na miejskiej stronie internetowej zamieścił apele z wezwaniem do właściwych zachowań. Apel o podobnej treści został również rozesłany do administratorów bloków wielorodzinnych z prośbą o wywieszenie na klatkach schodowych.
6. Współdziałanie służb odpowiedzialnych w mieście za bezpieczeństwo. Każde zgłoszenie o dzikach na terenach zamieszkałych przekazywane jest telefonicznie do koła łowieckiego odpowiedzialnego administracyjnie za dany obszar, a jeśli zagrożenie jest realne, to w trybie natychmiastowym na miejsce zdarzenia również wysyłani są policjanci, strażnicy miejscy lub strażacy, którzy przepędzają zwierzęta na tereny leśne, bo tylko to może wchodzić w zakres działania tych służb.

Mimo podejmowanych działań, dziki nadal wchodziły na tereny miejskie i w związku z tym w 2015 roku Prezydent Miasta wydał pierwszą decyzję na odstrzał redukcyjny 50 dzików. W sytuacjach szczególnego zagrożenia dla funkcjonowania obiektów produkcyjnych i użyteczności publicznej, a także zdrowia i mienia mieszkańców Prezydent Miasta ma prawo wydać Decyzję o odstrzale redukcyjnym dzikich zwierząt, do którego to zadania można wynająć specjalistyczną firmę, jeśli koła nie radzą sobie z wykonywaniem własnych obowiązków. Podobne decyzje zostały wydane także w roku 2016, 2017, 2018, 2019 i 2020. Szybko się okazało, iż tylko te działania przynoszą pożądany skutek, udawało się "przegonić" dziki z osiedli mieszkaniowych, ale problem powracał po kilku miesiącach, stąd kolejne decyzje o odstrzale redukcyjnym.

Odstrzał redukcyjny prowadziła wynajęta specjalistyczna firma z Katowic i robiła to tylko na obszarach wyłączonych z polowań, to znaczy na terenach zabudowanych lub bezpośrednio do nich przylegających. Przepędzanie dzików w bardziej ustronne miejsca nie było możliwe, gdyż są to tereny administrowane przez koła łowieckie, co byłoby jednoznaczne z kłusownictwem. Odłów następował wyłącznie w warunkach gwarantujących całkowite bezpieczeństwo osób trzecich, każdorazowy odstrzał zabezpieczany był przez służby mundurowe (Straż Miejska, Policja, OSP).

Po ostatnim interwencyjnym odstrzale redukcyjnym dzików (na zgłoszenia mieszkańców), które miało miejsce w styczniu 2021 r. na terenie Osiedla Stałego (i związanymi następnie z tym faktem wieloma protestami mieszkańców i różnych organizacji), Prezydent Miasta podjął decyzję o wstrzymaniu odstrzału redukcyjnego dzików przez zewnętrzne firmy na terenach osiedli mieszkaniowych. Tym samym reagowanie na zgłoszenia o pojawiających się dzikach polegało na ich przeganianiu poza tereny zabudowane przez służby miejskie (Straż Miejska, Policja, Jednostki OSP). Działania te łagodziły jednak sytuację na bardzo krótki okres, ponieważ przepędzone dziki po prostu wracały w swoje ulubione miejsca pod blokami mieszkalnymi. Dlatego też, wspólnie z Kołem Łowieckim Słonka podjęta wyżej wymienione, skuteczne działania.