Wspomnienie o Śp. Czesławie Smalcerzu

Podczas dzisiejszej sesji Rady Miejskiej minutą ciszy uczczono pamięć zmarłego w ubiegłym tygodniu Śp. Czesława Smalcerza - wieloletniego dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaworznie. Poniżej zamieszczamy wspomnienie prezydenta Pawła Silberta o Śp. Czesławie Smalcerzu.

Z głębokim smutkiem i żalem przyjąłem informację o śmierci wieloletniego dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaworznie Śp. Czesława Smalcerza – człowieka przyjaznego, życzliwego i wrażliwego na sprawy społeczne. Przez ponad dwadzieścia lat współpracowaliśmy, by zmieniać oblicze pomocy społecznej w naszym mieście. Od samego początku dał się poznać jako człowiek oddany i wrażliwy na ludzką krzywdę i problemy innych ludzi.

Czesław Smalcerz był związany z jaworznickim MOPS-em od początku lat 90-tych. Był inicjatorem wielu akcji społecznych na rzecz najuboższych mieszkańców, m.in. wigilii dla ubogich na rynku czy opłatka maltańskiego, dzięki którym co roku zapraszano do świątecznego stołu setki potrzebujących osób: ubogie rodziny wielodzietne, osoby starsze, matki samotnie wychowujące dzieci i osoby niepełnosprawne. Podejmował także działania w kierunku pozyskiwania środków z Unii Europejskiej na realizację wielu programów społecznych, m.in. zapobiegających ubóstwu i wykluczeniu społecznemu, w tym zapewniających usługi opiekuńcze oraz pomoc żywnościową najuboższym mieszkańcom.

Pomysłodawca utworzenia w Jaworznie miejskiej jadłodajni. Współtworzył struktury pomocy społecznej w naszym mieście oraz nadzorował i koordynował pracę wielu miejskich jednostek zajmujących się szeroko pojętą pomocą społeczną, m.in. Ośrodka Interwencji Kryzysowej, noclegowni i łaźni dla osób bezdomnych, Ośrodka Pomocy Dzieciom i Rodzinie, Ogniska Wychowawczego, Dziennych Domów Pomocy Społecznej czy Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności.

Jego profesjonalizm i zaangażowanie w pomoc społeczną zostało docenione w środowisku i spowodowało, że został powołany do współpracy w Radzie Pomocy Społecznej przy Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej VIII kadencji, Terenowej Radzie ds. Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym przy Sądzie Okręgowym w Katowicach II kadencji, a także Zarządzie Stowarzyszenia Samorządowych Ośrodków Pomocy Społecznej „FORUM”.

W 1997 roku został wyróżniony przez Wojewodę Katowickiego za szczególne osiągnięcia w dziedzinie pomocy społecznej, w szczególności tworzenie kompleksowego systemu pomocy oraz szeroką współpracę z organizacjami pozarządowymi i rozwijanie infrastruktury pomocy społecznej.

Pan Czesław Smalcerz wykazywał dużą inicjatywę i efektywność w działaniach na rzecz usprawnienia funkcjonowania MOPS w Jaworznie, a także wdrożył nowatorski pilotażowy program pracy socjalnej ze społecznością lokalną poprzez Centrum Aktywności Lokalnej. Koordynował działania mające na celu wsparcie osób starszych oraz przeciwdziałanie w Jaworznie zjawisku bezdomności. Z wielkim zaangażowaniem pracował na rzecz pozyskania dodatkowych środków finansowych na realizację programu skierowanego do osób niepełnosprawnych wzrokowo, a także otwarcia dwóch mieszkań chronionych dla wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych. Za wzorowe i sumienne wykonywanie swoich obowiązków został odznaczony w 2010 roku przez Prezydenta RP Złotym Medalem za Długoletnią Służbę.

Odpowiadał również za przygotowanie i koordynowanie w Jaworznie programu Rewitalizacji Społecznej Bloków Socjalnych "Kompas", który miał na celu integrację i aktywizację społeczności lokalnej, a także umocnienie rodziny i jej zdolności do samodzielnego pokonywania trudności życiowych.

Był osobą oddaną pomocy społecznej i zawsze wierzącą w sens niesienia wsparcia osobom potrzebującym. Nie sposób wymienić wszystkich zasług, dokonań i projektów, w które zaangażowany był Pan Dyrektor. Swoją postawą i wieloletnią oddaną pracą na rzecz pomocy społecznej w naszym mieście dawał przykład innym. Na zawsze pozostanie w naszej pamięci jako niestrudzony inicjator, społecznik, przyjaciel…

Wspominam Pana Dyrektora Czesława Smalcerza przez pryzmat 24 lat współpracy, a szczególnie przez 20 lat ścisłej współpracy, od momentu rozpoczęcia mojej pracy w urzędzie.

Za nami mnóstwo firmowanych przez MOPS przedsięwzięć, często autorskich pomysłów Pana Czesława. Zaczynaliśmy, gdy w mieście było naprawdę trudno. Pokonaliśmy zmorę bezrobocia ściśle współpracując z Powiatowym Urzędem Pracy, jako jedni z pierwszych w kraju utworzyliśmy Centrum Integracji Społecznej, uruchomiliśmy roboty publiczne, indywidualnie kierowane działania na rzecz osób potrzebujących wsparcia. Wiele z tego to pionierskie wdrożenia, których Pan Dyrektor się nie bał i skutecznie oraz z empatią i klasą wprowadzał.

Przez te lata dwa razy bardzo mnie zaskoczył. Po raz pierwszy, gdy w rozmowie stwierdził, że początkowo obawiał się moich pomysłów, bo zdawało mu się, że będę zbyt radykalny, ze szkodą dla jego podopiecznych. Przekonał się jednak do moich przekonań, że powinniśmy przede wszystkim pomagać tym, którzy chcą wyjść z tarapatów.

Po raz drugi Pan Czesław zaskoczył mnie, gdy spotkaliśmy się z nim późną jesienią tamtego roku w gronie współpracowników z urzędu. Na prywatnym, miłym spotkaniu Pan Czesław opowiadał jakąś ciekawostkę - spostrzeżenie o każdym ze swoich gości. O mnie powiedział, że jest mi wdzięczny, że nauczyłem go innego podejścia i innej pracy w pomocy społecznej. Nawet gdy to szerzej uzasadnił i tak byłem zdumiony, bo osobiście miałem zupełnie odwrotne doświadczenie - to on uczył mnie i nas wszystkich jak pracować z ludźmi dla ludzi, jak robić to z empatią, klasą, spokojem, z poszanowaniem godności podopiecznych.

Mógłbym jeszcze długo wspominać przeróżne zdarzenia i sytuacje i zawsze wniosek będzie taki, że naszej pracy nie towarzyszyły napięcia, konflikty, że łączyło nas zrozumienie celów, sympatia i szacunek.

Ogromnie żałuję, że nie dojdzie do kolejnego umówionego codziennego spotkania, gdzie mieliśmy przyjemność wspominania wspólnych doświadczeń. A zapewniam czytelników, że Pan Czesław Smalcerz był nie tylko niezwykle inteligentny, kulturalny i kompetentny, był też znakomitym kompanem, gawędziarzem, brydżystą i duszą towarzystwa...

Będzie nam Ciebie brakowało...

Paweł Silbert
Prezydent Jaworzna