pl
de
en
Pamięci bohaterskich żołnierzy konspiracji niepodległościowej, którzy po oswobodzeniu się spod niemieckiego jarzma, stawili czoło sowieckiemu okupantowi i jego poplecznikom, poświęcony będzie najbliższy piątek - 1 marca - kiedy obchodzony będzie Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W upamiętnienie członków powojennej konspiracji niepodległościowej włączyły się także jaworznickie instytucje i organizacje.
W Miejskiej Bibliotece Publicznej, o godz. 10.00, rozpocznie się spotkanie połączone z projekcją filmu, poświęcone życiu i działalności polityczno - wojskowej gen. Emila Augusta Fieldorfa „Nila", oficera Armii Krajowej. Spotkanie rozpocznie się wykładem dr Kornelii Banaś z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, po którym wyświetlony będzie film pt. "Generał Nil" w reżyserii Ryszarda Bugajskiego, będącego próbą rekonstrukcji ostatnich lat życia legendarnego dowódcy Kedywu. Historia rozpoczyna się w momencie jego powrotu z zesłania w głąb Związku Sowieckiego, gdzie trafił po aresztowaniu w 1945 r. przez NKWD, a kończy - wykonaniem wyroku śmierci w mokotowskim więzieniu, zimą 1953 r.
1 marca niemal całodzienne obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych przygotowało także, przy współpracy z Teatrem Sztuk, Stowarzyszenie Katolickie Przyjaźń Jaworznicka. Już dwa dni wcześniej w siedzibie stowarzyszenia będzie można obejrzeć również film dokumentalny "Kadry", którego projekcja została podzielona na trzy części. Pełny plan obchodów umieszczony jest na plakacie.
***
"Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny". Tak brzmiało uzasadnienie projektu ustawy w sprawie ustanowienia 1 marca świętem bohaterów powojennej konspiracji niepodległościowej.
Aż do powstania Solidarności, społeczność "Żołnierzy Wyklętych" była najliczniejszą formą zorganizowanego oporu narodu polskiego wobec narzuconej władzy. W roku największej aktywności zbrojnego podziemia - 1945, działało w nim bezpośrednio 150-200 tysięcy konspiratorów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. Dwadzieścia tysięcy z nich walczyło w oddziałach partyzanckich. Kolejnych kilkaset tysięcy stanowili ludzie zapewniający partyzantom aprowizację, wywiad, schronienie i łączność. Doliczyć trzeba jeszcze około dwudziestu tysięcy uczniów z podziemnych organizacji młodzieżowych, sprzeciwiających się komunistom. Łącznie daje to grupę ponad pół miliona ludzi tworzących społeczność Żołnierzy Wyklętych. Ostatni „leśny” żołnierz ZWZ-AK, a później WiN – Józef Franczak „Laluś” zginął w walce w październiku 1963 roku.
Wybranie na Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych 1 marca nie było przypadkowe. Tego dnia w 1951 r., w mokotowskim więzieniu komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej.
Zajęcie Polski przez Armię Czerwoną i włączenie połowy jej terytorium do ZSRS sprawiło, że dziesiątki tysięcy żołnierzy nie złożyło broni. Gotowi byli walczyć o odzyskanie niepodległości, wypełnić złożoną przysięgę.
Więcej o Żołnierzach Wyklętych można przeczytać m.in. na stronach:
