W Jaworznie sytuacja związana z wypalaniem traw jest szczególnie niebezpieczna – tereny pól, łąk i nieużytków zajmują ponad 42 % powierzchni miasta. Każdego roku na wiosnę pożary pustoszą ogromne połacie miasta przyczyniając się do degradacji siedlisk i ograniczenia możliwości ich rolniczego wykorzystania. Ogień zagraża niezwykle cennym pod względem przyrodniczym obszarom – okolicom Sodowej Góry i Powierzchniowego Pomnika Przyrody „Sasanka”, Obszaru Chronionego Krajobrazu Dobra Wilkoszyn, Góry Wielkanoc, Bielana i Przygoń. Na skutek wypalania traw dochodzi też do pożarów lasów - ogień tylko na terenie Jaworzna każdego roku pochłania kilka hektarów porośniętych drzewami – pieniądze wydawane tylko na usunięcie zniszczonych drzewostanów są ogromne.

11 argumentów przeciwko wypalaniu traw

1. Próchnica wypełniająca przestwory między mineralnymi gruzełkami gleby ulega wypaleniu czego efektem jest utrata zdolność zatrzymywania wody (opóźniania spływu). Efektem jest zmniejszenie się ilości wody opadowej w przypowierzchniowej warstwie gruntu dostępnej dla pojawiających się nowych roślin.
2. Pozbawiona pokrywy roślinnej ziemia (szczególnie w miejscach o dużym nachyleniu) staje sie podatna na erozje wodną i wietrzną.
3. Ginie edafon glebowy (zespołu drobnych organizmów żyjących w powierzchniowych warstwach gleby: bakterii, promieniowców, grzybów, larw owadów, pierścienic, pajęczaków, a także drobnych ssaków – kretów, ryjówek, nornic i myszy) - przerwany lub spowolniony zostaje proces naturalnego rozkładu resztek roślinnych i powstawania próchnicy.
4. W wyniku pożaru w glebie następuje utrata azotu, przybywa sporo związków Ca, P i K, pochodzących ze spalonych roślin - jednak większość soli mineralnych pozostających w popiele jest w trakcie opadów deszczu spłukiwana do rzek i zbiorników wodnych – gleba staje się mniej zasobna w składniki odżywcze – jałowieje.
5. Giną zwierzęta - mrówki uważane za sanitariuszy pól (jedna ich kolonia może zniszczyć do 4 mln szkodliwych owadów rocznie, ponadto zjadając resztki roślinne i zwierzęce, ułatwiają rozkład masy organicznej oraz wzbogacają warstwę próchnicy). Giną inne owady – trzmiele, pszczoły osy, motyle (ich jaja i larwy) które biorą udział w rozmnażaniu kwiatów (zmniejsza to liczbę zapylonych kwiatów i w konsekwencji wpływa na obniżenie plonów roślin). Ofiarami podpalaczy są także drapieżne owady, ślimaki i żaby których populacje maleją w zastraszającym tempie. W płomieniach, z powodu braku tlenu, zaczadzenia lub na skutek podwyższonej temperatury giną krety (są pod ochroną), nornice, badylarki, ryjówki i inne drobne gryzonie, płazy (wszystkie pod ochroną), zające, lisy, borsuki, norki, kuny. Śmierć w płomieniach czyha też na ptaki i ich gniazda (np. bażanty, przepiórki, skowronki). Giną zwierzęta domowe, które przypadkowo znajdą się w zasięgu pożaru, tracą orientację w dymie i ulegają zaczadzeniu. Dotyczy to też zwierząt, takich jak sarny, jelenie zające czy dziki – szczególnie młodych osobników.
6. Zmienia się skład gatunkowy łąk, wielogatunkowe pięknie kwitnące murawy zostają zastąpione co najwyżej kilku gatunkowymi zbiorowiskami traw. Na pożarzysku w pierwszej kolejności rozwijają się odporniejsze gatunki roślin np. nawłoć czy trzcinnik piaskowy – gatunki bardzo ekspansywne - wypierające inne rośliny. Zachwiana zostaje równowaga biologiczna – uboższy ekosystem staje się mniej odporny na zakłócenia. Brak drzew które zginęły podczas pożaru powoduje zmiany mikroklimatyczne – zmienia się wilgotność powietrza, naświetlenie, stosunki wodne, ruchy mas powietrza.
7. Pożary zanieczyszczają powietrze. Podczas wypalania powstaje dym, którego składnikami są: dwutlenek i tlenek węgla, tlenki azotu, siarka, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (z bardzo niebezpiecznym benzo-a-pirenem), dioksyny i polichlorowane bifenyle. Rośliny zawierają obecnie znacznie większe stężenie środków ochrony roślin oraz zanieczyszczeń przemysłowych. Produkty spalania tych związków przedostają sie do się w atmosfery - tysiące pożarów w skali kraju wiąże się z "wyrzucaniem" do niej dziesiątków ton związków chemicznych mających często niekorzystny wpływ na nasze zdrowie. Dwutlenek węgla z wypalanych traw powiększa niekorzystny bilans gazów cieplarnianych przyczyniając się do zwiększenia temperatury naszej planety.
8. Wypalanie traw jest najczęstszą przyczyną pożarów lasów w okresie wiosennym.
9. Każdy pożar to ogromne koszty akcji gaśniczych oraz duże nakłady finansowe związane z usuwaniem szkód w środowisku. Przyjmując, że koszt jednej akcji Straży Pożarnej waha się od tysiąca do kilku, a przy dużych pożarach nawet kilkunastu tysięcy złotych, to w wyniku bezmyślności i braku elementarnej wiedzy podpalaczy, ogromna ilości pieniędzy „puszczana jest z dymem”. W Polsce w 2005 r. zarejestrowano ponad 67 tysięcy pożarów spowodowanych wypalaniem traw. Wypalanie traw było najprawdopodobniej przyczyną największego pożaru w Polsce - w 1992 r. na terenie nadleśnictw: Rudy Raciborskie, Rudzieniec i Kędzierzyn spłonęło 10 tys. ha lasu a podczas akcji gaśniczej zginęło 3 strażaków. Straty oszacowano na ponad 35 mln zł.
10. Rolnicy, którzy wypalają trawy nie mogą liczyć na dopłaty bezpośrednie - jednym z decydujących kryteriów przyznania takiej dopłaty jest utrzymywanie gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej, przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska.
11. Za wypalanie traw grożą konsekwencje karne. Zgodnie z art. 124 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.) "zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów", zaś zgodnie z art. 131 ust. 12 powyższej ustawy "kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary podlega karze aresztu lub grzywny". Wypalania traw zabrania też ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679 z późn. zm.). Jej art. 30 ust. 3 pkt 3 mówi, że "w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych". Ponadto zaznaczyć należy, iż wypalanie roślinności może powodować zniszczenia w świecie roślinnym i zwierzęcym o znacznych rozmiarach, co zgodnie z art. 181 § 1 ustawy z dnia 1 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.), zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Dodatkowe sankcje zagrażają osobom, które doprowadziły do czyjejś śmierci lub powstania strat materialnych.