Zalew Sosina
Najbardziej popularnym miejscem odpoczynku zarówno dla mieszkańców Jaworzna, jak i sąsiednich miast jest Zalew „Sosina”. To idealne miejsce do spokojnego wypoczywania, wędkowania i pływania oraz aktywnego uprawiania sportów – można tam korzystać z nart i rowerów wodnych, kajaków i żaglówek.
W sezonie letnim na terenie Sosiny odbywają się międzynarodowe zawody w narciarstwie wodnym, zmagania w triatlonie, a także zawody wędkarskie. Różnorodność form spędzania czasu wolnego sprawia, że Sosina jest doskonałym miejscem do odpoczywania dla ludzi o różnych zainteresowaniach i w różnym wieku.
Ośrodek położony jest w odległości 10 km od centrum miasta w otoczeniu kompleksu leśno-łąkowego. Zbiornik o powierzchni 50 ha służy celom rekreacyjnym oraz do uprawiania sportów wodnych. Na terenie obiektu położone są ośrodki wypoczynkowe, kluby żeglarskie, wypożyczalnie sprzętu wodnego, funkcjonuje kąpielisko strzeżone oraz sezonowe punkty gastronomiczno-handlowe. Istnieje również możliwość uprawiania wędkarstwa, korzystania z boisk do siatkówki plażowej oraz grzybobrania w okolicznych lasach.
Ośrodek posiada także 14 domków kempingowych czteroosobowych. W każdym domku są dwie sypialnie dwuosobowe, kuchnia, łazienka i wc. Obiekt jest ogrodzony i posiada zadaszone miejsce do grillowania oraz plac zabaw dla dzieci. Ośrodek jest doskonałym miejscem dla żeglarzy, wędkarzy, grzybiarzy oraz wszystkich miłośników przyrody.
Baza nurkowa Koparki
Aż trudno uwierzyć, że przez niezapłacone rachunki za prąd w Jaworznie-Szczakowej powstało jedno z najciekawszych miejsc do nurkowania w Polsce.
Baza nurkowa "Koparki" to mekka polskich płetwonurków. Powstała na terenie byłych kamieniołomów dolomitu w Jaworznie-Szczakowej. W połowie lat 90. zakład popadł w tarapaty finansowe. Energetyka odcięła im prąd, w efekcie czego pompy odsysające wodę przestały działać i kamieniołomy zostały zalane. Droga prowadząca do Koparek otrzymała oficjalną nazwę ulicy Płetwonurków.
Wypełniająca kamieniołom woda jest bardzo przejrzysta. Dzięki temu nurkowie mogą podziwiać dwie potężne koparki, których nie udało się wyprowadzić z zalewanego zakładu. Na dnie pozostały też baraki oraz budka, w której robotnicy chowali się podczas odpalania ładunków wybuchowych. Pomiędzy nimi można spotkać sporej wielkości okonie i szczupaki.
Obowiązkowym punktem podwodnego zwiedzania są także zatopione w wyrobisku dwa samochody: czarne bmw oraz polonez. Historia pierwszego z tych wozów stała się legendą. Czarną limuzynę zatopił bowiem zaprzyjaźniony ze środowiskiem płetwonurków mężczyzna, którego rzuciła dziewczyna. Auto było prezentem dla niej, ale kiedy się rozstali, dziewczyna oddała mu wóz. Mężczyzna nie chciał, żeby samochód mu o niej przypominał, więc za zgodą płetwonurków spuścił z pojazdu olej, płyny, wypłukał bak, a potem uroczyście zepchnął auto ze skarpy do wody.
W 2010 r. została zatopiona nowa atrakcja dla nurków. Jest nią wrak samolotu typu Antonow, który służył w polskiej armii i przeszedł już na zasłużoną emeryturę. Samolot został odpowiednio oczyszczony z niebezpiecznych substancji, przeszedł też wiele prac renowacyjnych, aby można było w nim bezpiecznie nurkować.
W „Koparkach” można nurkować praktycznie przez cały rok.
(W tekście wykorzystano fragment artykułu z Gazety Wyborczej "Nurkowanie w kamieniołomie", autor: Marcin Pietraszewski)
Stadnina koni
Ośrodek Jeździecki w Jaworznie-Ciężkowicach, położony jest w pobliżu zalewu Sosina. Podstawowa oferta obejmuje jazdę konną i wynajem boksów dla koni. Oprócz tego ośrodek oferuje usługi o charakterze rekreacyjno-rozrywkowym.
Na terenie stadniny działa szkółka jeździecka oraz Klub Jeździecki Mustang, którego zadaniem jest m. in. prowadzenie rehabilitacji metodą hipoterapii dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z różnymi schorzeniami oraz zaburzeniami rozwoju.
Obecnie na terenie ośrodka wprowadzane są udogodnienia dla miłośników jazdy konnej, trwa rozbudowa obiektów – stajni, boisk, ale także przygotowywane są miejsca noclegowe. Pozwoli to w najbliższym czasie stworzyć dogodne warunki spędzenia kilku dni na łonie natury, a przede wszystkim oddania się swojej pasji – jazdy konnej.
Wioska Indiańska
W okresie wiosennym i letnim w Jaworznie działa wioska indiańska. To miejsce, gdzie można poznać tradycje i codzienne życie Indian. Zajęcia organizowane w wiosce, poprzez taniec, śpiew i legendy, uczą otwartości na inną kulturę i rozbudzają ciekawość poznawania świata.
Program dla zwiedzających przygotowany jest tak, aby z jak największymi szczegółami prezentować kulturę rdzennych mieszkańców Ameryki.
W wiosce można podziwiać naturalnej wielkości indiański namiot, czyli tipi, repliki sprzętów i strojów indiańskich. Twórcą wioski indiańskiej w Jaworznie jest Marek Ptasiński. Od kwietnia do końca czerwca każdego roku mieszka w wiosce indiańskiej w Jaworznie. Latem jego wioska wędruje po Polsce, głównie po kurortach. Zimą zajmuje się rękodziełem. Ma zamówienia z rezerwatów w USA i największego na świecie sklepu z akcesoriami indiańskimi – Hudsona w Niemczech. Wyrabia torebki na krzesiwo, pokrowce na noże, kołczany, kołyski i siedziska.
Rezerwat Przyrody Dolina Żabnika
To malownicze miejsce położone we wschodniej części Jaworzna, na terenie osiedla Ciężkowice, w obrębie rozległego kompleksu leśnego "Kolawica". Obejmuje całą dolinę potoku Żabnik - prawobrzeżnego dopływu Koziego Brodu.
Na terenie rezerwatu występuje kilkadziesiąt gatunków roślin chronionych - rzadkich i zagrożonych w skali kraju. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że rosną tu: ponikło igłowate - roślina uznawana dotychczas za wymarłą w regionie, a także inne rośliny chronione, m.in. pomocnik baldaszkowaty, omieg górski, rosiczka okrągłolistna, kruszczyk rdzawoczerwony, szerokolistny i błotny, goryczka wąskolistna, kosaciec syberyjski, listera jajowata, wyblin jednolistny czy też kosatka kielichowata.
Bogato reprezentowany jest również świat zwierząt. Na terenie rezerwatu występuje około 100 gatunków, w tym 44 podlegające ochronie prawnej. Zarówno występujące tu rośliny i zwierzęta, jak i ich różnorodność sprawiają, że obszar ten stanowi unikatowy teren w skali województwa.
Góra Grodzisko
To jedno z najwyższych wzniesień w Jaworznie (346 m n.p.m.), położone w obrębie Garbu Jaworznickiego. Obszar ten wyróżnia się w miejskim krajobrazie, ponieważ zdecydowanie góruje nad okolicą. Wzniesienie jest także dobrze widoczne np. z autostrady A4.
Partie szczytowe góry są zalesione, a zbocza to nieużytki, przez które prowadzi szlak rowerowy. Okolica jest też doskonałym miejscem do spacerów. Góra Grodzisko to także rejon roślin chronionych: kruszczyka szerokolistnego, konwalii majowej i pierwiosnka lekarskiego.
Z miejscem tym wiąże się również historia niezbadana dotąd do końca. Na szczycie Grodziska Istnieją ślady osadnictwa świadczące o tym, że prawdopodobnie znajdowała się tam osada ludności zaliczanej do kultury łużyckiej. Bliższe informacje na temat wzniesienia można odnaleźć w literaturze w Miejskiej Bibliotece Publicznej (Rynek Główny 17).
Rynek w kształcie trójkąta z nowoczesną biblioteką i muzeum
Jaworznicki rynek, o unikatowym trójkątnym kształcie, od 2013 r. znów będzie pełnił swoją pierwotną funkcję. Zniknie z niego ruch samochodowy i pojawią się m.in. wieża mediów, zegar wodno-słoneczny, fontanny, skoczki wodne i jawor - symbol Jaworzna. Dzięki inwestycji rynek dorówna estetyką bibliotece i muzeum, a całość stanie się prawdziwym tętniącym życiem centrum miasta.
Dużo zieleni, światła, przestrzeni, a także woda - to elementy, które będą charakteryzować nowy rynek. W części położonej koło biblioteki powstanie miejsce na sezonowe kawiarenki, restauracyjki i ławeczki, a od strony Kolegiaty płyta rynku się zazieleni. Prace w ramach projektu Rynek Od.Nowa obejmą swoim zakresem m.in. modernizację płyty najważniejszego w mieście placu i zagospodarowanie jego otoczenia.
Bezpośrednio przy płycie rynku znajduje się także Miejska Biblioteka Publiczna. Budynek ma cztery kondygnacje, w tym jedna podziemną. Obiekt ma wielkie otwarte przestrzenie łatwo dostępne dla użytkowników - praktycznie nie ma korytarzy i drzwi utrudniających dostęp do poszczególnych działów biblioteki. Przestrzeń kształtowana jest odpowiednim układem sprzętu i mebli bibliotecznych. Ważną rolę estetyczną odgrywa widoczna przez ogromne szyby zieleń drzew otaczających budynek. Obiekt jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych.
Częścią projektu "Rynek Od.Nowa" była także kompleksowa modernizacja i adaptacja starego budynku Miejskiej Biblioteki Publicznej na potrzeby Muzeum Miasta Jaworzna. W ramach prowadzonych prac zmieniono układ przestrzenny budynku, dostosowano istniejący obiekt do nowego użytkownika i dobudowano salę wystawową z antresolą. Aby ułatwić zwiedzanie nowego muzeum osobom niepełnosprawnym, w obiekcie zainstalowano także panoramiczną windę. Dzięki nowej aranżacji i możliwości powiększenia powierzchni obiekt zyskał blisko 300 m2.